دتکتور شعله ابزارهای حساسی هستند که برای تشخیص سریع و دقیق آتش طراحی شده‌اند. در میان انواع مختلف دتکتورهای شعله، دتکتور شعله UV/IR یکی از پیشرفته‌ترین مدل‌هاست که ترکیبی از دو فناوری فرابنفش (UV) و مادون قرمز (IR) را برای افزایش دقت و کاهش هشدارهای کاذب به کار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی انواع دتکتور های شعله، موارد استفاده از این دتکتور ها و روش‌های نصب و کالیبراسیون آن خواهیم پرداخت.

همچنین بخوانید : دتکتور گاز چیست؟

دتکتور شعله UV/IR چیست؟

دتکتورهای شعله UV/IR ترکیبی از دو حسگر فرابنفش و مادون قرمز هستند که برای شناسایی آتش از دو طیف نوری مختلف استفاده می‌کنند. حسگر UV تشعشعات فرابنفش حاصل از شعله را تشخیص می‌دهد، در حالی که حسگر IR بر انتشار مادون قرمز ناشی از احتراق نظارت دارد. این ترکیب، دقت تشخیص را بالا برده و احتمال هشدارهای اشتباه را کاهش می‌دهد.

محصول پیشنهادی : دتکتور گاز دراگر

نحوه عملکرد دتکتور شعله UV/IR

حسگر UV: هر شعله‌ای که دارای دمای بالا باشد، مقداری اشعه فرابنفش ساطع می‌کند. حسگر UV این اشعه را شناسایی کرده و داده‌ها را پردازش می‌کند.

حسگر IR: این حسگر به طیف مادون قرمز ناشی از احتراق توجه دارد و انتشار گازهای داغ مانند CO2 را شناسایی می‌کند.

پردازش اطلاعات: دتکتور UV/IR فقط زمانی هشدار آتش صادر می‌کند که هر دو حسگر به‌طور همزمان وجود شعله را تأیید کنند. این امر باعث کاهش هشدارهای کاذب می‌شود.

محصول پبشنهادی : دتکتور شعله سیمترونیکس

انواع دتکتور های شعله

دتکتورهای شعله را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:

1. دتکتور شعله UV

این نوع دتکتور فقط از حسگر فرابنفش برای شناسایی شعله استفاده می‌کند. دتکتورهای UV سرعت واکنش بالایی دارند، اما ممکن است به منابع نور دیگر مانند جوشکاری، رعد و برق یا لامپ‌های UV حساس باشند و هشدار کاذب صادر کنند.

2. دتکتور شعله IR

دتکتورهای مادون قرمز بر اساس تشخیص تشعشعات حرارتی ساطع شده از گازهای داغ کار می‌کنند. این دتکتورها نیاز به یک منبع شعله‌ای با حرکت مشخص دارند و ممکن است در برابر تابش‌های مادون قرمز محیطی مانند خورشید یا کوره‌های صنعتی حساس باشند.

3. دتکتور شعله UV/IR

دتکتورهای UV/IR ترکیبی از دو فناوری بالا را ارائه می‌دهند و می‌توانند تشخیص دقیق‌تری را فراهم کنند. این مدل‌ها بهترین گزینه برای محیط‌های صنعتی و پرخطر هستند، زیرا احتمال هشدارهای اشتباه در آن‌ها به حداقل می‌رسد.

همچنین بخوانید: دتکتور گاز سنسیترون

موارد استفاده از این دتکتور ها

دتکتورهای شعله UV/IR در محیط‌هایی که خطر آتش‌سوزی بالاست، کاربرد گسترده‌ای دارند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این دتکتورها عبارتند از:

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

به دلیل وجود مواد قابل اشتعال، این صنایع نیاز به سیستم‌های دقیق و سریع برای تشخیص آتش دارند. دتکتورهای UV/IR به دلیل توانایی تشخیص سریع و مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت، انتخابی ایده‌آل برای این بخش هستند.

نیروگاه‌ها و تأسیسات تولید انرژی

در نیروگاه‌های حرارتی و تأسیسات تولید برق، جلوگیری از آتش‌سوزی حیاتی است. دتکتورهای UV/IR می‌توانند نشتی‌های احتمالی و احتراق ناخواسته را به سرعت تشخیص دهند.

انبارهای مواد شیمیایی

مواد شیمیایی قابل اشتعال در انبارها و کارخانه‌ها نیاز به نظارت دائمی دارند. دتکتورهای شعله UV/IR در این محیط‌ها، با کاهش هشدارهای اشتباه، ایمنی را افزایش می‌دهند.

کارخانجات تولید و فرآوری فلزات

در کارگاه‌های جوشکاری و ریخته‌گری، دتکتورهای UV/IR برای تشخیص آتش در مراحل مختلف فرآیند تولید استفاده می‌شوند.

نصب و نگهداری دتکتور شعله UV/IR

نکات مهم در نصب

محل نصب مناسب: باید دتکتور را در ارتفاعی مناسب قرار داد تا دید وسیعی از منطقه داشته باشد.

زاویه دید حسگرها: دتکتورهای UV/IR معمولاً دارای زاویه دید 90 تا 120 درجه هستند. بهتر است این نکته در چیدمان سیستم‌های اعلام حریق لحاظ شود.

فاصله مناسب از منابع نور و حرارت: بهتر است دتکتور در محلی نصب شود که تأثیر نور خورشید یا تجهیزات گرمایشی به حداقل برسد.

کالیبراسیون و تست عملکرد

برای اطمینان از عملکرد صحیح، دتکتورهای UV/IR باید به‌صورت دوره‌ای بررسی و کالیبره شوند:

استفاده از چراغ تست (Test Lamp) برای بررسی عملکرد حسگرها

اجرای تست‌های دوره‌ای بر اساس استانداردهای ایمنی

نگهداری منظم شامل تمیز کردن حسگرها و بررسی اتصالات الکتریکی

مزایا و معایب دتکتور شعله UV/IR

مزایا

✅ کاهش هشدارهای کاذب در مقایسه با دتکتورهای تکی UV یا IR
✅ سرعت واکنش بالا در تشخیص آتش (کمتر از 1 ثانیه)
✅ قابلیت استفاده در محیط‌های داخلی و خارجی
✅ مقاوم در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید و گرد و غبار

معایب

❌ هزینه بالاتر نسبت به دتکتورهای تکی UV یا IR
❌ نیاز به نگهداری و کالیبراسیون منظم برای عملکرد بهینه
❌ عدم توانایی در تشخیص آتش‌های بدون انتشار UV یا IR

استانداردها و تأییدیه‌های بین‌المللی

دتکتورهای UV/IR معمولاً مطابق با استانداردهای زیر ساخته می‌شوند:

EN54-10: استاندارد اروپایی برای دتکتورهای شعله

FM 3260: تأییدیه مربوط به عملکرد دتکتورهای شعله

ATEX: استاندارد تجهیزات ضدانفجار در محیط‌های خطرناک

NFPA 72: استاندارد آمریکایی برای سیستم‌های اعلام حریق

محصول پیشنهادی : دتکتور گاز نیتروژن

دتکتور شعله UV/IR با ترکیب دو فناوری فرابنفش و مادون قرمز، دقت بالایی در تشخیص آتش ارائه می‌دهد و در صنایع پرخطر کاربرد گسترده‌ای دارد. این دتکتورها به دلیل سرعت بالا، کاهش هشدارهای اشتباه و مقاومت در برابر شرایط محیطی، گزینه‌ای ایده‌آل برای حفاظت از تأسیسات صنعتی و محیط‌های پرریسک محسوب می‌شوند. با رعایت نکات نصب و نگهداری مناسب، می‌توان عملکرد این دتکتورها را به حداکثر رساند و ایمنی محیط را تضمین کرد.